Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

non ambigitur

  • 1 ambigo

    amb-igo, ere (amb u. ago), etwas nach zwei Seiten hin treiben, nur übtr. = über etwas von zwei Seiten denken, d.i. uneins sein, I) mit einem andern, 1) über etwas zweierlei od. entgegengesetzter Ansicht sein, Zweifel erheben, Anstand nehmen, streiten, etw. bezweifeln, bestreiten, u. bes. im Passiv = zweifelhaft od. streitig sein, dem Zweifel od. Anstand od. Streit unterliegen, a) aktiv: haud ambigam, hicine fuerit Ascanius, an maior quam hic, will es unentschieden lassen, Liv.: de quo si quis ambiget, Vell.: de hoc, utrum imperaverit, scriptores inter se ambigunt, Treb. Poll. – gew. b) passiv: α) pers.: temporis aeterni, non unius horae ambigitur status, um die ewige Zeit, nicht um einige wenige Stunden handelt es sich, Lucr.: ius quod ambigitur inter peritissimos, Cic.: quamquam apud quosdam ambigitur, obgleich es von einigen bezweifelt wird, Vell.: ex contrariis scriptis si quid ambigitur, Cic.: in iis causis, quae propter scriptum ambiguntur, Cic.: id ambigitur, belline... an etc., Liv.: omnis res eandem habet naturam ambigendi, erfordert immer gleiche Behandlung beim Disputieren für u. wider, Cic. de or. 3, 111. – bes. β) impers., m. folg. de alqa re, od. m. indir. Frage- od. Infinitivsätzen u. bei vorhergeh. Negat. auch m. folg. Acc. u. Infin. od. m. folg. quin u. Konj., cum de vero ambigetur, Cic.: quid sit, de quo conveniat, quid, de quo ambigatur, Quint.: id, de quo verbis ambigebatur, Liv. – id cum inter omnes constet, eo magis miror ambigi, quānam Hannibal Alpes transierit, Liv.: ambigitur quoties, uter utro sit prior, Hor.: haec impulerint illum ad regni cupiditatem, an tantum suspectum fecerint ambigi potest, Curt.: tria an plura sint ambigitur, Quint.; vgl. ambigitur quid enim? (worüber ist denn Streit?) Castor sciat an Dolichos plus, Hor. – m. Acc. u. Infin., aspici aliquando eam volucrem non ambigitur, darüber herrscht kein Zweifel, Tac. ann. 6, 28 (u. so Tac. ann. 11, 4; 12, 65; hist. 4, 49. Amm. 17, 5, 14). – neque ambigitur, quin Brutus pessimo publico id facturus fuerit, Liv. 2, 1, 3. – 2) über ein (an sich wohl strittiges oder zweifelhaftes) Recht oder Besitztum Anstand nehmen, rechten, streiten, zunächst mit Worten, bes. vor Gericht, ambigendi causa, der Streitpunkt, Cic.: ii, qui ambigunt, die streitenden Parteien, Cic.: amb. cum eo, qui heres est, Cic.: de finibus, Ter.: de hereditate, Cic.: de agro, Liv. epit.: de parte finium cum vicino, Tac.: de regno, Liv.: de regni certamine, Liv. – II) mit sich selbst uneins sein = über etw. in Zweifel-, unentschieden-, unschlüssig-, ungewiß sein, schwanken, (Alexandrum) regnum Asiae occupaturum esse haud ambigere, Curt.: quaenam post Augustum militiae condicio, ambigentes, die in zweifelnder Besorgnis lebten, Tac.: in hac causa, de qua tu ambigis, Gell.: ambigebant de illis (darüber), quidnam fieret, Vulg.

    lateinisch-deutsches > ambigo

  • 2 ambigo

    amb-igo, ere (amb u. ago), etwas nach zwei Seiten hin treiben, nur übtr. = über etwas von zwei Seiten denken, d.i. uneins sein, I) mit einem andern, 1) über etwas zweierlei od. entgegengesetzter Ansicht sein, Zweifel erheben, Anstand nehmen, streiten, etw. bezweifeln, bestreiten, u. bes. im Passiv = zweifelhaft od. streitig sein, dem Zweifel od. Anstand od. Streit unterliegen, a) aktiv: haud ambigam, hicine fuerit Ascanius, an maior quam hic, will es unentschieden lassen, Liv.: de quo si quis ambiget, Vell.: de hoc, utrum imperaverit, scriptores inter se ambigunt, Treb. Poll. – gew. b) passiv: α) pers.: temporis aeterni, non unius horae ambigitur status, um die ewige Zeit, nicht um einige wenige Stunden handelt es sich, Lucr.: ius quod ambigitur inter peritissimos, Cic.: quamquam apud quosdam ambigitur, obgleich es von einigen bezweifelt wird, Vell.: ex contrariis scriptis si quid ambigitur, Cic.: in iis causis, quae propter scriptum ambiguntur, Cic.: id ambigitur, belline... an etc., Liv.: omnis res eandem habet naturam ambigendi, erfordert immer gleiche Behandlung beim Disputieren für u. wider, Cic. de or. 3, 111. – bes. β) impers., m. folg. de alqa re, od. m. indir. Frage- od. Infinitivsätzen u. bei vorhergeh. Negat. auch m. folg. Acc. u. Infin. od. m. folg. quin u. Konj., cum de vero ambigetur, Cic.: quid sit, de quo
    ————
    conveniat, quid, de quo ambigatur, Quint.: id, de quo verbis ambigebatur, Liv. – id cum inter omnes constet, eo magis miror ambigi, quānam Hannibal Alpes transierit, Liv.: ambigitur quoties, uter utro sit prior, Hor.: haec impulerint illum ad regni cupiditatem, an tantum suspectum fecerint ambigi potest, Curt.: tria an plura sint ambigitur, Quint.; vgl. ambigitur quid enim? (worüber ist denn Streit?) Castor sciat an Dolichos plus, Hor. – m. Acc. u. Infin., aspici aliquando eam volucrem non ambigitur, darüber herrscht kein Zweifel, Tac. ann. 6, 28 (u. so Tac. ann. 11, 4; 12, 65; hist. 4, 49. Amm. 17, 5, 14). – neque ambigitur, quin Brutus pessimo publico id facturus fuerit, Liv. 2, 1, 3. – 2) über ein (an sich wohl strittiges oder zweifelhaftes) Recht oder Besitztum Anstand nehmen, rechten, streiten, zunächst mit Worten, bes. vor Gericht, ambigendi causa, der Streitpunkt, Cic.: ii, qui ambigunt, die streitenden Parteien, Cic.: amb. cum eo, qui heres est, Cic.: de finibus, Ter.: de hereditate, Cic.: de agro, Liv. epit.: de parte finium cum vicino, Tac.: de regno, Liv.: de regni certamine, Liv. – II) mit sich selbst uneins sein = über etw. in Zweifel-, unentschieden-, unschlüssig-, ungewiß sein, schwanken, (Alexandrum) regnum Asiae occupaturum esse haud ambigere, Curt.: quaenam post Augustum militiae condicio, ambigentes, die in zweifelnder Besorgnis lebten, Tac.: in hac causa, de qua tu ambigis,
    ————
    Gell.: ambigebant de illis (darüber), quidnam fieret, Vulg.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ambigo

  • 3 ambigo

    ambigo, ĕre [amb + ago] - tr. et intr. - [st2]1 [-] tourner autour. [st2]2 [-] douter, balance, hésiter, être dans l'incertitude. [st2]3 [-] être en contestation, discuter, être en procès.    - ambigitur: on doute.    - omnis res eamdem habet naturam ambigendi, Cic. de Or. 3, 111: [tout sujet possède le même caractère de discuter] = tout sujet admet le pour et le contre.    - ambigitur quotiens uter utro sit prior, Hor. Ep. 2, 1, 55: on discute pour savoir combien de fois l'un est supérieur à l'autre.    - aspici aliquando in Aegypto eam volucrem non ambigitur, Tac. An. 6, 28: il n'y a aucun doute: on voit quelquefois cet oiseau en Egypte.    - ambigere de regno: disputer le trône.
    * * *
    ambigo, ĕre [amb + ago] - tr. et intr. - [st2]1 [-] tourner autour. [st2]2 [-] douter, balance, hésiter, être dans l'incertitude. [st2]3 [-] être en contestation, discuter, être en procès.    - ambigitur: on doute.    - omnis res eamdem habet naturam ambigendi, Cic. de Or. 3, 111: [tout sujet possède le même caractère de discuter] = tout sujet admet le pour et le contre.    - ambigitur quotiens uter utro sit prior, Hor. Ep. 2, 1, 55: on discute pour savoir combien de fois l'un est supérieur à l'autre.    - aspici aliquando in Aegypto eam volucrem non ambigitur, Tac. An. 6, 28: il n'y a aucun doute: on voit quelquefois cet oiseau en Egypte.    - ambigere de regno: disputer le trône.
    * * *
        Ambigo, ambigis, pe. cor. ambigere. Estre en doubte de quelque chose, Estre en debat et different de quelque chose.
    \
        Ambigitur aliquid ex contrariis scriptis. Ci. Est en controversie.
    \
        Ambigere cum aliquo. Cic. Estre en different de quelque chose avec aucun.
    \
        Ambigitur aliquid inter homines. Cic. Est en doubte et different, ou controversie.
    \
        Ambigere patriam. Tacit. Aller autour.
    \
        Ambigitur, pe. cor. Impersonale. Plin. Cic. On est en doubte, On est en different, et controversie.

    Dictionarium latinogallicum > ambigo

  • 4 ambigo

    amb-ĭgo, ĕre ( perf. tense not used), v. n. [ago].
    I.
    Lit., to go about or around:

    ambigens patriam et declinans,

    Tac. A. 6, [p. 102] 15 fin.
    II.
    Trop., to wander about; to waver, hesitate, be undecided, to doubt, be in suspense (syn. dubito; class., but mostly in prose).—In this sense in Cic. either impers. or pass.
    a.
    Impers.:

    Quale quid sit, ambigitur,

    is uncertain, Cic. de Or. 2, 26:

    omnis res eandem habet naturam ambigendi, de quā disceptari potest,

    i. e. admits of arguments for and against, id. ib. 3, 29:

    ambigitur, quotiens uter utro sit prior,

    Hor. Ep. 2, 1, 55:

    de nomine ipso ambigi video,

    Plin. 33, 1, 4, § 10:

    adspici aliquando eam volucrem, non ambigitur,

    it cannot be doubted, Tac. A. 6, 28.—
    b.
    Personal:

    cui rei primum occurreret, ambigebat,

    Just. 29, 4:

    Alexandrum regnum Asiae occupaturum haud ambigere,

    Curt. 3, 3; Tac. A. 12, 65:

    causa, de quā tu ambigis,

    Gell. 14, 2:

    ambigebant de illis,

    Vulg. Act. 5, 24.—
    c.
    Pass.:

    ambigitur status, in quo etc.,

    Lucr. 3, 1074:

    in eo jure, quod ambigitur inter peritissimos,

    of which there is a doubt, Cic. de Or. 1, 57; 2, 24:

    in eis causis, quae propter scriptum ambiguntur,

    id. ib. 2, 26.—
    III.
    Transf.
    A.
    To argue, debate about something:

    ut inter eos, qui ambigunt, conveniat, quid sit id, de quo agatur,

    Cic. Fin. 2, 2:

    ambigere de vero,

    id. Or. 36.—
    B.
    To contend, dispute, wrangle, etc.: vicini nostri ambigunt de finibus, * Ter. Heaut. 3, 1, 90:

    ambigunt agnati cum eo, qui est heres,

    Cic. Inv. 2, 42:

    de fundo,

    id. Caecin. 8:

    de hereditate,

    id. Verr. 2, 1, 45:

    de regno,

    Liv. 40, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > ambigo

  • 5 ambigo

    amb-igo, —, —, ere [ ago ]
    1) колебаться, сомневаться, преим. pass. ambĭgi подвергаться (подлежать) сомнению
    res ambigitur C etc. и ambigitur de re aliqua C, Q, L etc. — что-л. подлежит сомнению
    2) спорить ( de hoc scriptores inter se ambigunt Treb); судиться (de finibus Ter; de hereditate C)

    Латинско-русский словарь > ambigo

  • 6 ambigō

        ambigō ere, only present stem    [ambi + ago], to go about, go around, avoid: patriam, Ta.—Fig., to hesitate, waver, doubt, be in doubt about: ius. quod ambigitur, of which there is a doubt: Quale quid sit, ambigitur, is uncertain: adspici volucrem, non ambigitur, cannot be doubted, Ta.: ne quis ambigat decus eam habere, Ta.—To argue, dispute, contend, debate: de vero: cum eo: de quo (fundo) nihil ambigebatur, there was no dispute.
    * * *
    ambigere, -, - V
    hesitate, be in doubt; argue, dispute, contend; call in question; be at issue

    Latin-English dictionary > ambigō

  • 7 quin [1]

    1. quīn, Coni. (aus quine, d.i. quî u. ne, dem Stamme der Negation non), I) in Hauptsätzen, A) zur Angabe einer Aufforderung, Aufmunterung, warum nicht, quin conscendimus equos, warum besteigen wir nicht sogleich die Pferde, Liv.: quin, quom opus est beneficium rursum ei experimur reddere? Ter.: quin age istud, na, dann tue dies sofort, Plaut.: quin ego maneo, na, dann bleibe ich, Plaut.: zuw. mit dem Ausdruck des Unwillens, der Ungeduld, quin uno verbo dic, ei, so sag' es kurz, Ter.: quin omitte me, ei, so laß mich gehen, Ter.: quin continetis vocem, ei, so haltet doch den Mund, Cic.: quin age, quin agite, auf! auf denn! Verg. – B) zur Angabe einer Bekrästigung und Steigerung, fürwahr, wirklich, sogar, vielmehr, ja vielmehr, neque id iniuria: quin mini molestum est, Ter.: hercle quin recte dicis: et tibi assentior ego, Plaut.: nihil ea res animum militaris viri imminuit; quin contra si in re navali, cuius esset ignarus, offendisset, eo plus in (für das) ea, quorum usu calleret, spei nactus, breve id tyranno gaudium se effecturum affirmabat, Liv.: verstärkt, quin etiam, quin immo, ja sogar, Cic. u.a.: so auch quin et, Hor. carm. 1, 10, 13 u.a. (aber Cic. de amic. 68 jetzt bl. quin ipso equo): quin potius, ja vielmehr, Liv. u.a. (s. Bünem. Lact. 3, 17, 33). – II) in abhängigen Nebensätzen, nach einem negativ ausgedrückten Hauptsatze m. Coniuctiv, A) in Konsekutivsätzen (entst. aus dem relat. quî u. ne = quo non), daß nicht, so daß nicht, ohne daß, nihil tam difficile est, quin quaerendo investigari possit, Ter.: triduo servire numquam te, quin liber sis, sinam, Plaut.: numquam tam male est Siculis, quin aliquid facete et commode dicant, Cic.: mit einem auf das Nomen im Hauptsatze hindeutenden is verbunden, Cleanthes negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur, Cic. – So quin bes. nach nemo est, nihil est, quis est, quid est u.a., nemo fuit, quin illud viderit, nemo, quin audierit, Cic.: nihil est, quin male narrando possit depravari, Cic.: quis est, quin cernat, quanta vis sit in sensibus, Cic. – auch non quin, nicht als ob nicht, non quin ipse dissentiam, nicht als wenn ich nicht anders dächte, Cic. – B) in Finalsätzen (entst. aus dem fragenden quî u. ne = quo non), eig. auf welche Weise nicht, wie nicht, meist durch zu mit dem Infinitiv oder durch daß ohne Negation zu übersetzen, a) nach den Verben »unterlassen, verhindern, verweigern, sich mäßigen, sich enthalten, zögern, entfernt sein«, nullum adhuc intermisi diem, quin aliquid ad te litterarum darem, Cic.: milites aegre sunt retenti, quin oppidum irrumperent, Caes.: teneri non potui, quin declararem, Cic.: nihil abest, quin sim miserrimus, Cic.: Dioni negare non potuit, quin Platonem arcesseret, Nep.: facere non possum, quin cotidie ad te mittam litteras, Cic.: non od. numquam faciam, quin etc., Plaut. (vgl. facio no. I, B, 6, c. Bd. 1. S. 2664). – b) nach den Verben und Ausdrücken »des Zweifelns und der Ungewißheit«, non dubitari debet, quin fuerint ante Homerum poëtae, Cic.: nemini dubium esse debet, quin eādem mente sim futurus, Nep.: non ambigitur, quin Brutus pessimo publico id facturus fuerit, Liv.: quis ignorat, quin tria Graecorum genera sint, Cic.: non abest suspicio, quin Orgetorix ipse sibi mortem consciverit, Caes.: auch quin non, wenn der abhängige Satz negativ ist, non dubito, quin offensionem neglegentiae vitare atque effugere non possim, Cic.

    lateinisch-deutsches > quin [1]

  • 8 quin

    1. quīn, Coni. (aus quine, d.i. quî u. ne, dem Stamme der Negation non), I) in Hauptsätzen, A) zur Angabe einer Aufforderung, Aufmunterung, warum nicht, quin conscendimus equos, warum besteigen wir nicht sogleich die Pferde, Liv.: quin, quom opus est beneficium rursum ei experimur reddere? Ter.: quin age istud, na, dann tue dies sofort, Plaut.: quin ego maneo, na, dann bleibe ich, Plaut.: zuw. mit dem Ausdruck des Unwillens, der Ungeduld, quin uno verbo dic, ei, so sag' es kurz, Ter.: quin omitte me, ei, so laß mich gehen, Ter.: quin continetis vocem, ei, so haltet doch den Mund, Cic.: quin age, quin agite, auf! auf denn! Verg. – B) zur Angabe einer Bekrästigung und Steigerung, fürwahr, wirklich, sogar, vielmehr, ja vielmehr, neque id iniuria: quin mini molestum est, Ter.: hercle quin recte dicis: et tibi assentior ego, Plaut.: nihil ea res animum militaris viri imminuit; quin contra si in re navali, cuius esset ignarus, offendisset, eo plus in (für das) ea, quorum usu calleret, spei nactus, breve id tyranno gaudium se effecturum affirmabat, Liv.: verstärkt, quin etiam, quin immo, ja sogar, Cic. u.a.: so auch quin et, Hor. carm. 1, 10, 13 u.a. (aber Cic. de amic. 68 jetzt bl. quin ipso equo): quin potius, ja vielmehr, Liv. u.a. (s. Bünem. Lact. 3, 17, 33). – II) in abhängigen Nebensätzen, nach einem negativ ausgedrückten
    ————
    Hauptsatze m. Coniuctiv, A) in Konsekutivsätzen (entst. aus dem relat. quî u. ne = quo non), daß nicht, so daß nicht, ohne daß, nihil tam difficile est, quin quaerendo investigari possit, Ter.: triduo servire numquam te, quin liber sis, sinam, Plaut.: numquam tam male est Siculis, quin aliquid facete et commode dicant, Cic.: mit einem auf das Nomen im Hauptsatze hindeutenden is verbunden, Cleanthes negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur, Cic. – So quin bes. nach nemo est, nihil est, quis est, quid est u.a., nemo fuit, quin illud viderit, nemo, quin audierit, Cic.: nihil est, quin male narrando possit depravari, Cic.: quis est, quin cernat, quanta vis sit in sensibus, Cic. – auch non quin, nicht als ob nicht, non quin ipse dissentiam, nicht als wenn ich nicht anders dächte, Cic. – B) in Finalsätzen (entst. aus dem fragenden quî u. ne = quo non), eig. auf welche Weise nicht, wie nicht, meist durch zu mit dem Infinitiv oder durch daß ohne Negation zu übersetzen, a) nach den Verben »unterlassen, verhindern, verweigern, sich mäßigen, sich enthalten, zögern, entfernt sein«, nullum adhuc intermisi diem, quin aliquid ad te litterarum darem, Cic.: milites aegre sunt retenti, quin oppidum irrumperent, Caes.: teneri non potui, quin declararem, Cic.: nihil abest, quin sim miserrimus, Cic.: Dioni negare non potuit, quin Platonem arcesseret, Nep.: facere non possum,
    ————
    quin cotidie ad te mittam litteras, Cic.: non od. numquam faciam, quin etc., Plaut. (vgl. facio no. I, B, 6, c. Bd. 1. S. 2664). – b) nach den Verben und Ausdrücken »des Zweifelns und der Ungewißheit«, non dubitari debet, quin fuerint ante Homerum poëtae, Cic.: nemini dubium esse debet, quin eādem mente sim futurus, Nep.: non ambigitur, quin Brutus pessimo publico id facturus fuerit, Liv.: quis ignorat, quin tria Graecorum genera sint, Cic.: non abest suspicio, quin Orgetorix ipse sibi mortem consciverit, Caes.: auch quin non, wenn der abhängige Satz negativ ist, non dubito, quin offensionem neglegentiae vitare atque effugere non possim, Cic.
    ————————
    2. quīn = qui ne, zB. Plaut. trin. 360 (dazu Brix).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > quin

  • 9 ius

    I.
        Ius, iuris, n. g. Terent. Du jus, ou brouet, ou potage commun qui n'est point espez.
    \
        Ius conditum. Cic. Potage exquis, bien accoustré et assaisonné.
    \
        Confundere multa iura. Plaut. Faire une meslange de plusieurs brouets.
    II.
        Ius, iuris, n. gen. Terent. Droict et raison.
    \
        Nullum hodie genus est hominum minus bonorum iure. Plaut. Qui soit moins à la bonne foy.
    \
        Ius bonum dicis, oras, petis: pro eo quod vulgus dicit, Requesta tua rationabilis est. Plaut. C'est raison de ce que tu demandes, Ta demande est raisonnable.
    \
        Ius petis, fateor, tene. Plaut. C'est la raison, Je le confesse.
    \
        Optimo iure. Plaut. A bonne et juste cause, A bon droict.
    \
        Iure, ablatiuus, id est merito. Plaut. A bon droict.
    \
        Iure vel iniuria. Plaut. A droict ou à tort.
    \
        Quo iure, quaque iniuria praecipitem me in pistrinum dabit. Terent. Soit à droict ou à tort.
    \
        Suo iure aliquid agere, facereve. Cic. De son authorité, Priveement, Du consentement de touts, Sans contredict d'aucun.
    \
        Demus imperium Caesari eo iure quo qui optimo. Cice. Pour l'avoir avec toute puissance et prerogative telle que donner on peult en tel cas. Bud.
    \
        Optimo iure, vel optima conditione praedia. Cic. Qui sont francs, et ne doibvent aucune servitude, ne cens, ne rente, et ne sont aucunement hypotequez, Heritages et terres tenues en franc aleu.
    \
        Hoc iure sunt Siculi. Cicero. Observent et gardent ceste forme de droict.
    \
        Ius suum obtinere non posse dicebant veteres, eum quem nunc iustitiam habere vel consequi non posse dicimus. Cic. Ne povoir avoir justice, Ne povoir avoir raison en justice de quelque affaire.
    \
        Ius. Paulus. Tout ce que nature, ou une cité, ou un peuple, ou une coustume a commandé de faire l'un à l'autre.
    \
        Ius. Paul. Le lieu où le juge rend le droict, et la justice se faict.
    \
        Ius naturale. Vlp. Une loy et ordonnance descendant de nature, La loy de nature.
    \
        Ius gentium. Vlp. Loy commune entre touts les hommes, venant de la raison naturelle.
    \
        Ius ciuile. Vlp. Les loix et coustumes qui sont propres et particulieres à un chascun peuple.
    \
        Ius moribus constitutum. Iulianus. Droict coustumier.
    \
        Famularia iura dare. Ouid. Loix serviles.
    \
        Ius Praetorium, quod et Ius honorarium dicitur. Papinianus. Les ordonnances et mandements des Preteurs et autres semblables Magistrats.
    \
        Ius priuatum. Vlp. Le droict qui concerne l'utilité d'un chascun particulier.
    \
        Ius publicum. Vlp. Le droict concernant l'utilité publique.
    \
        Signata iura sequi. Lucan. Alliances escriptes et signees.
    \
        Ius singulare. Paul. Droict special et particulier en certains cas.
    \
        Ius summum. Cic. Droict rigoreux, Quand on ne remet rien de ce que le droict requiert, et qu'on ne fait aucun passedroict, Quand on fait au pis qu'on scauroit faire. Vide Agere summo iure in AGO.
    \
        Certare iure. Cic. Aller, ou Proceder par justice. Bud.
    \
        Concedere in ius, ditionemque alicuius. Liu. Venir en la puissance et seigneurie d'aucun.
    \
        Ius consulere. Liuius. Demander conseil sur quelque difficulté de droict.
    \
        Ius dicere. Liu. Dire droict, Exercer jurisdiction.
    \
        Ius facere dicitur, quod iuris atque legis vim habet. Vlp. Faire droict, Apporter necessité d'estre obey.
    \
        Non ambigitur Senatum ius facere posse. Vlp. Que le Senat ne puisse faire ordonnances ayant pareille authorité que la loy.
    \
        Ius esto. Cic. Soit ferme et stable et tenu pour loy.
    \
        Firmare ius. Tacit. Confermer un droict.
    \
        Ius petere ab aliquo iudice. Curtius. Estre de sa jurisdiction, Quand on est subject d'aller plaider par devant luy, Resortir par devant quelque juge.
    \
        Procurrunt in ius. Horatius. Ils parviennent par devant le juge, Ils viennent en justice.
    \
        Rapere aliquem in iura. Horatius. Le contraindre de venir en justice.
    \
        Pari iure esse cum aliquibus. Tranquillus. Estre du reng des autres, N'avoir pas plus de droict et d'authorité que les autres, Estre subject aussi bien que les autres, N'estre point plus privilegié que les autres.
    \
        AEquus iudex, vnde ius stabat, ei victoriam dedit. Liuius. A qui le droict appartenoit, Pour qui le droict estoit.
    \
        Ius, pro potestate. Plin. Povoir et puissance.
    \
        Habere ius in aliquem. Lucan. Puissance et authorité.
    \
        Quibus mulctari eos velit, ipsius ius atque arbitrium est. Liu. Il est en luy d'en faire à son appetit.
    \
        Iuris sui esse, ac mancipii. Brutus Ciceroni. Estre maistre de soymesme, Estre en liberté.
    \
        Iuris prudentia. Vlp. Le scavoir et congnoissance de tout droict tant divin que humain.

    Dictionarium latinogallicum > ius

  • 10 Streit

    Streit, I) eig.: a) mit Waffen, s. Kampf. – b) mit Worten: certatio (der Streit mit jmd. als Handlung, sowohl im allg. als vor Gericht). – concertatio (der Streit zweier oder mehrerer, die einander mit Worten überbieten, der Wortkampf, Disput, als Handlung). – certamen, um etc., alcis rei (der mit Worten geführte Wettkampf, Wettstreit als sich begebendes Ereignis). – contentio (das Sichmessen mit einem Gegner in Tat und Wort, die Reibung). – disceptatio (eine Diskussion, z.B. zwischen dem Kläger und Verteidiger od. zwischen den Richtern). – pugna (der Kampf oder Widerspruch Gelehrter untereinander in Meinungssachen). – controversia (die Streitigkeit, insofern zwei Parteien gegeneinander [2236] gerichtet sind, sowohl vor Gericht als im allg., z.B. gelehrte Streitigkeit). – altercatio (der Wortwechsel). – iurgium (Zänkerei, z.B. zwischen zwei Ehegatten). – rixa (der heftigere mit Drohungen, ja auch mit Tätlichkeiten verbundene Zank, der Hader). – lis (der Zank aus Rechthaberei, z.B. uxoria [mit der Gattin]; bes. der Streit um Mein und Dein vor Gericht, der Prozeß). – zum Streit geneigt, s. streitsüchtig: Streit veranlassen, verursachen, controversiam facere; causam iurgii inferre: St. (anzufangen) suchen, controversiam intendere; iurgium excitare: St. anfangen, causam iurgii inferre; iurgare coepisse: einen St. mit jmd. anfangen, certamen cum alqo instituere: St. erheben, controversiam od. litem movere: einen St. über etwas erheben, alqd in controversiam vocare od. adducere od. deducere: einen St. darüber erheben, ob etc., ponere in contentione, utrum etc.: es entsteht, erhebt sich ein St., oritur certamen od. controversia; zwischen mir u. jmd. über etwas, oritur mihi de alqa re cum alqo altercatio (ein Wortwechsel): wegen einer Sache, res in certamen venit: sich in einen St. einlassen, in certamen descendere (in einen Wettstreit). mit jmd., cum alqo; in causam descendere (in einen Prozeß): mit jmd. in St. geraten, venire in certamen cum alqo: ich habe mit jmd. einen St. über etwas, est mihi controversia alcis rei cum alqo; habeo controversiam cum alqo de alqa re; litigo cum alqo de alqa re: es ist unter den Schriftstellern. ein St. über etwas, inter scriptores controversia est de alqa re: es ist kein St., daß etc., non est controversia, quin etc., nur darüber allein ist kein St. (unter den Schriftstellern), daß etc., id unum non ambigitur m. Akk. u. Infin. – II) bildl.: pugna. – der Streit der Elemente, pugna rerum naturae secum: der St. der Tugend mit der Wollust, virtutis cum voluptate certatio.

    deutsch-lateinisches > Streit

  • 11 illustris

    il-lūstris, e (in u. lustro), im Lichte od. Glanze stehend, erleuchtet, hell, lichtvoll, licht, strahlend, I) eig.: stella, lumen, locus, domicilia, Cic.: die iam illustri, als es schon heller Tag war, Curt.: ostio et lumine illustriore, Varro: solis candor illustrior est, Cic. – II) übtr.: 1) in die Augen fallend, lichtvoll, deutlich, offenbar, einleuchtend, anschaulich (Ggstz. obscurus, occultus), res, Cic.: oratio, Cic.: rationes, Cic.: mei multi et illustres sermones habiti, meine vielsachen und unzweideutig getanen Äußerungen, Cic.: quae vero, cum de facto non ambigitur, quaeruntur, qualia sint, ea si ex reis numeres, et innumerabilia sunt et obscura, si ex rebus, valde et modica et illustria (in die Augen fallend), Cic.: est enim plus aliquanto illustre (augenscheinlich) quam illud dilucidum, Cic. – 2) hervorstechend, a) der Geburt, dem Stande usw. nach, hochstehend, angesehen vornehm, vir, Liv.: homo, Liv.: adulescens, Caes. u. Nep.: illustriore loco natus, Caes.: illustri magis quam nobili ortus familiā, Vell.: homines illustres honore ac nomine, Q. Cic.: equites et divitiis et genere ill., Liv.: de antiquis illustrissimus quisque pastor erat, Varro. – b) dem Rufe nach, bekannt, berühmt, vir, Suet.: homines, Cic.: vir ill. gloriā militari, Eutr.: loci, Vell.: res populi Romani, Nep.: est eius nomen quam Solonis illustrius, Cic.: huius in re militari illustre factum, Nep.: huius illustrissimum est proelium apud Plataeas, Nep. – im üblen Sinne = berüchtigt, unum illud, quod ita fuit illustre notumque omnibus, ut etc., Cic. Verr. 5, 34. – c) übh. ins Auge fallend, glänzend, bedeutend (Kompar. = von einiger Bedeutung), ausgezeichnet, statua, lorbeergeschmückte, Tac.: rerum illustrium disputationes, oratorische Glanzpartien, Cic.: res (Ereignis) illustrior, Caes.: legatio illustrior, Nep.: causa (Rechtsfall), Cic.: privata vita, Eutr.: ingenium, Tac.: claram et illustrem orationem efficere, einer R. Ruhm u. Auszeichnung verschaffen, Tac.: eius in omni vita nihil est ad laudem illustrius quam ipsa calamitas, diente nichts mehr zur Verherrlichung seines Ruhms, Cic. – / Nbf. masc. illuster, Val. Max. 4, 1, 5 u. 4, 3, 11. Gesta in senat. pro recip. cod. Theod. in. p. 82* (Haenel). Marc. Emp. de medicam. p. 83 Ald.

    lateinisch-deutsches > illustris

  • 12 illustris

    il-lūstris, e (in u. lustro), im Lichte od. Glanze stehend, erleuchtet, hell, lichtvoll, licht, strahlend, I) eig.: stella, lumen, locus, domicilia, Cic.: die iam illustri, als es schon heller Tag war, Curt.: ostio et lumine illustriore, Varro: solis candor illustrior est, Cic. – II) übtr.: 1) in die Augen fallend, lichtvoll, deutlich, offenbar, einleuchtend, anschaulich (Ggstz. obscurus, occultus), res, Cic.: oratio, Cic.: rationes, Cic.: mei multi et illustres sermones habiti, meine vielsachen und unzweideutig getanen Äußerungen, Cic.: quae vero, cum de facto non ambigitur, quaeruntur, qualia sint, ea si ex reis numeres, et innumerabilia sunt et obscura, si ex rebus, valde et modica et illustria (in die Augen fallend), Cic.: est enim plus aliquanto illustre (augenscheinlich) quam illud dilucidum, Cic. – 2) hervorstechend, a) der Geburt, dem Stande usw. nach, hochstehend, angesehen vornehm, vir, Liv.: homo, Liv.: adulescens, Caes. u. Nep.: illustriore loco natus, Caes.: illustri magis quam nobili ortus familiā, Vell.: homines illustres honore ac nomine, Q. Cic.: equites et divitiis et genere ill., Liv.: de antiquis illustrissimus quisque pastor erat, Varro. – b) dem Rufe nach, bekannt, berühmt, vir, Suet.: homines, Cic.: vir ill. gloriā militari, Eutr.: loci, Vell.: res populi Romani, Nep.: est eius nomen quam Solonis illustrius, Cic.: huius in re militari illu-
    ————
    stre factum, Nep.: huius illustrissimum est proelium apud Plataeas, Nep. – im üblen Sinne = berüchtigt, unum illud, quod ita fuit illustre notumque omnibus, ut etc., Cic. Verr. 5, 34. – c) übh. ins Auge fallend, glänzend, bedeutend (Kompar. = von einiger Bedeutung), ausgezeichnet, statua, lorbeergeschmückte, Tac.: rerum illustrium disputationes, oratorische Glanzpartien, Cic.: res (Ereignis) illustrior, Caes.: legatio illustrior, Nep.: causa (Rechtsfall), Cic.: privata vita, Eutr.: ingenium, Tac.: claram et illustrem orationem efficere, einer R. Ruhm u. Auszeichnung verschaffen, Tac.: eius in omni vita nihil est ad laudem illustrius quam ipsa calamitas, diente nichts mehr zur Verherrlichung seines Ruhms, Cic. – Nbf. masc. illuster, Val. Max. 4, 1, 5 u. 4, 3, 11. Gesta in senat. pro recip. cod. Theod. in. p. 82* (Haenel). Marc. Emp. de medicam. p. 83 Ald.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > illustris

  • 13 an

    1.
    ăn, conj. [etym. very obscure; v. the various views adduced in Hand, I. p. 296, with which he seems dissatisfied; if it is connected with the Sanscr. anjas, = Germ. ander, = Engl. other, we may comp. the Engl. other and or with the Germ. oder, = or]. It introduces the second part of a disjunctive interrogation, or a phrase implying doubt, and thus unites in itself the signif. of aut and num or -ne, or, or whether (hence the clause with an is entirely parallel with that introduced by num, utrum, -ne, etc., while aut forms only a subdivision in the single disjunctive clause; utrum... aut—an... aut, whether... or, etc.; cf. Ochsn. Eclog. p. 150; v. also aut).
    I.
    In disjunctive interrogations.
    A.
    Direct.
    a.
    Introd. by utrum (in Engl. the introd. particle whether is now obsolete, and the interrogation is denoted simply by the order of the words):

    Utrum hac me feriam an ab laevā latus?

    Plaut. Cist. 3, 10:

    sed utrum tu amicis hodie an inimicis tuis Daturu's cenam?

    id. Ps. 3, 2, 88; id. Pers. 3, 1, 13; id. Trin. 1, 2, 138; id. Cas. 2, 4, 11:

    Utrum sit annon voltis?

    id. Am. prol. 56:

    quid facies? Utrum hoc tantum crimen praetermittes an obicies?

    Cic. Div. in Caecil. 30 sq.:

    in plebem vero Romanam utrum superbiam prius commemorem an crudelitatem?

    id. Verr. 1, 122; id. Deiot. 23; id. Fam. 7, 13:

    Utrum enim defenditis an impugnatis plebem?

    Liv. 5, 3. —And with an twice:

    Utrum hoc signum cupiditatis tuae an tropaeum necessitudinis atque hospitii an amoris indicium esse voluisti?

    Cic. Verr. 2, 115; id. Imp. Pomp. 57 sq.; id. Rab. 21.—With an three times:

    Utrum res ab initio ita ducta est, an ad extremum ita perducta, an ita parva est pecunia, an is (homo) Verres, ut haec quae dixi, gratis facta esse videantur?

    Cic. Verr. 2, 61; 3, 83; id. Clu. 183; Liv. 21, 10; and seven times in Cic. Dom. 56-58.—With -ne pleon. (not to be confounded with cases where utrum precedes as pron.; as Cic. Tusc. 4, 4, 9):

    sed utrum tu masne an femina es, qui illum patrem voces?

    Plaut. Rud. 1, 2, 16; id. Bacch. 1, 1, 42; id. Stich. 5, 4, 26:

    Utrum studione id sibi habet an laudi putat Fore, si etc.,

    Ter. Ad. 3, 3, 28:

    Utrum igitur tandem perspicuisne dubia aperiuntur an dubiis perspicua tolluntur?

    Cic. Fin. 4, 24, 67.—And affixed to utrum, but rarely:

    Utrumne jussi persequemur otium... an hunc laborem etc.,

    Hor. Epod. 1, 7; Plin. 17, 1, 1, § 4; Quint. 12, 1, 40.—
    b.
    Introduced by -ne:

    quid fit? seditio tabetne an numeros augificat suos?

    Enn. Trag. Rel. p. 23 Rib.:

    servos esne an liber?

    Plaut. Am. 1, 1, 186:

    idne agebas, ut tibi cum sceleratis an ut cum bonis civibus conveniret?

    Cic. Lig. 18; 23:

    custosne urbis an direptor et vexator esset Antonius?

    id. Phil. 3, 27; id. Mur. 88; id. Sull. 22.—

    So with an twice,

    Cic. Cat. 1, 28; id. Att. 16, 8;

    and five times,

    id. Balb. 9.—
    c.
    Introduced by nonne:

    Nonne ad servos videtis rem publicam venturam fuisse? An mihi ipsi fuit mors aequo animo oppetenda?

    Cic. Sest. 47; id. Sex. Rosc. 43 sq.; id. Dom. 26; 127.—So with an twice, Cic. Phil. 11, 36.—
    d.
    Introduced by num:

    si quis invidiae metus, num est vehementius severitatis invidia quam inertiae pertimescenda?

    Cic. Cat. 1, 29; id. Mur. 76; id. Sest. 80:

    Num quid duas habetis patrias an est illa patria communis?

    id. Leg. 2, 2.—
    e.
    Without introductory particle:

    quid igitur? haec vera an falsa sunt?

    Cic. Ac. 2, 29, 95:

    quid enim exspectas? bellum an tabulas novas?

    id. Cat. 2, 18:

    ipse percussit an aliis occidendum dedit?

    id. Sex. Rosc. 74; id. Verr. 2, 106; id. Imp. Pomp. 53; id. Phil. 2, 27:

    eloquar an sileam?

    Verg. A. 3, 37:

    auditis an me ludit amabilis Insania?

    Hor. C. 3, 4, 5.—So an twice, Cic. Mil. 54;

    three times,

    Plin. Ep. 2, 8;

    and six times,

    Cic. Rab. 14; id. Pis. 40.—
    B.
    Indirect.
    a.
    Introduced by utrum:

    quid tu, malum, curas, Utrum crudum an coctum edim?

    Plaut. Aul. 3, 2, 16; id. Cist. 4, 2, 11; id. Bacch. 3, 4, 1; id. Mil. 2, 3, 74:

    quaero, si quis... utrum is clemens an inhumanissimus esse videatur,

    Cic. Cat. 4, 12:

    agitur, utrum M. Antonio facultas detur an horum ei facere nihil liceat,

    id. Phil. 5, 6; id. Sex. Rosc. 72; id. Imp. Pomp. 42; id. Verr. 1, 105.
    So once only in Vulg.
    aut for an: Loquimini de me utrum bovem cujusquam tulerim aut asinum, 1 Reg. 12, 3.—And with -ne pleon.:

    res in discrimine versatur, utrum possitne se contra luxuriem parsimonia defendere an deformata cupiditati addicatur,

    Cic. Quinct. 92:

    numquamne intelleges statuendum tibi esse, utrum illi, qui istam rem gesserunt, homicidaene sint an vindices libertatis?

    id. Phil. 2, 30.—
    b.
    Introduced by -ne:

    Fortunāne an forte repertus,

    Att. Trag. Rel. p. 159 Rib. agitur autem liberine vivamus an mortem obeamus, Cic. Phil. 11, 24; id. Verr. 4, 73; id. Mil. 16:

    nunc vero non id agitur, bonisne an malis moribus vivamus etc.,

    Sall. C. 52, 10.—So with an three times, Cic. Or. 61.—
    c.
    Introduced by an:

    haud scio an malim te videri... an amicos tuos plus habuisse,

    Cic. Pis. 39.—
    d.
    Without introd. particle:

    ... vivam an moriar, nulla in me est metus,

    Enn. Trag. Rel. p. 72 Rib.:

    vivat an mortuus sit, quis aut scit aut curat?

    Cic. Phil. 13, 33; 3, 18; id. Sex. Rosc. 88; id. Red. in Sen. 14.—
    C.
    Sometimes the opinion of the speaker or the probability inclines to the second interrogative clause (cf. infra, II. E.). and this is made emphatic, as a corrective of the former, or rather, or on the contrary:

    ea quae dixi ad corpusne refers? an est aliquid, quod te suā sponte delectet?

    Cic. Fin. 2, 33, 107:

    Cur sic agere voluistis? An ignoratis quod etc.,

    Vulg. Gen. 44, 15.—Hence, in the comic poets, an potius:

    cum animo depugnat suo, Utrum itane esse mavelit ut... An ita potius ut etc.,

    Plaut. Trin. 2, 2, 31: id. Stich. 1, 2, 18; id. Trin. 2, 2, 25:

    an id flagitium est, An potius hoc patri aequomst fieri, ut a me ludatur dolis?

    Ter. Eun. 2, 3, 94.—
    D.
    The first part of the interrogation is freq. not expressed, but is to be supplied from the context; in this case, an begins the interrog., or, or rather, or indeed, or perhaps (but it does not begin an absolute, i. e. not disjunctive, interrog.): De. Credam ego istuc, si esse te hilarem videro. Ar. An tu esse me tristem putas? (where nonne me hilarem esse vides? is implied), Plaut. As. 5, 1, 10: Ch. Sed Thaïs multon ante venit? Py. An abiit jam a milite? Ter. Eun. 4, 5, 7:

    An ego Ulixem obliscar umquam?

    Att. Trag. Rel. p. 199 Rib.:

    An parum vobis est quod peccatis?

    Vulg. Josh. 22, 17:

    est igitur aliquid, quod perturbata mens melius possit facere quam constans? an quisquam potest sine perturbatione mentis irasci?

    Cic. Tusc. 4, 24, 54; cf. id. Clu. 22; id. Off. 3, 29: Debes hoc etiam rescribere, sit tibi curae Quantae conveniat Munatius; an male sarta Gratia nequiquam coit...? or is perhaps, etc., Hor. Ep. 1, 3, 31 K. and H. —So esp. in Cic., in order to make the truth of an assertion more certain, by an argumentum a minore ad majus:

    cur (philosophus) pecuniam magno opere desideret vel potius curet omnino? an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates philosophi non potuerunt?

    Cic. Tusc. 5, 32, 89 sq.:

    An vero P. Scipio T. Gracchum privatus interfecit, Catilinam vero nos consules perferemus?

    id. Cat. 1, 1; so id. Rab. Perd. 5; id. Phil. 14, 5, 12 Muret.; id. Fin. 1, 2, 5, ubi v. Madv.—It sometimes introduces a question suggested by the words of another: He. Mane. Non dum audisti, Demea, Quod est gravissimum? De. An quid est etiam anplius? Is there then etc., Ter. Ad. 3, 4, 21:

    sed ad haec, nisi molestum est, habeo quae velim. An me, inquam, nisi te audire vellem censes haec dicturum fuisse?

    Cic. Fin. 1, 8, 28; 2, 22, 74; id. Tusc. 5, 26, 73; 5, 12, 35; id. Brut. 184; id. Fat. 2, 4; v. Madv. ad Cic. Fin. 1, 8, 28.—It sometimes anticipates an answer to something going before: At vero si ad vitem sensus accesserit, ut appetitum quendam habeat et per se ipsa moveatur, quid facturam putas? An ea, quae per vinitorem antea consequebatur, per se ipsa curabit? shall we not say that, must we not think that etc., Cic. Fin. 5, 14, 38, ubi v. Madv.—
    E.
    An non. and in one word, annon (in direct questions more freq. than necne):

    isne est quem quaero an non?

    Ter. Phorm. 5, 6, 12:

    Hocine agis an non?

    id. And. 1, 2, 15:

    Tibi ego dico an non?

    id. ib. 4, 4, 23:

    utrum sit an non voltis?

    Plaut. Am. prol. 56:

    utrum cetera nomina in codicem accepti et expensi digesta habes annon?

    Cic. Rosc. Com. 3 al. —Also in indirect questions = necne, q. v.:

    abi, vise redieritne jam an non dum domum,

    Ter. Phorm. 3, 4, 5:

    videbo utrum clamorem opere conpleverint, an non est ita,

    Vulg. Gen. 18, 21; 24, 21.—
    F.
    An ne, usually written anne, pleon. for an.
    a.
    In direct questions:

    anne tu dicis quā ex causā vindicaveris?

    Cic. Mur. 26. —
    b.
    In indirect questions:

    nec. aequom anne iniquom imperet, cogitabit,

    Plaut. Am. 1, 1, 19; id. Ps. 1, 1, 122:

    percontarier, Utrum aurum reddat anne eat secum simul,

    id. Bacch. 4, 1, 4:

    Nam quid ego de consulato loquar, parto vis, anue gesto?

    Cic. Pis. 1, 3:

    cum interrogetur, tria pauca sint anne multa,

    id. Ac. 2, 29:

    Gabinio dicam anne Pompeio, an utrique,

    id. Imp. Pomp. 19, 57; so id. Or. 61, 206:

    Quid enim interest, divitias, opes, valetudinem bona dicas anne praeposita, cum etc.,

    id. Fin. 4, 9, 23 Madv.; August. ap. Suet. Aug. 69 al. (for the omission of the second disjunctive clause or the particle necne representing it, v. utrum;

    instances of this usage in eccl. Lat. are,

    Vulg. Lev. 13, 36; 14, 36; ib. Num. 11, 23 al.).—
    II.
    In disjunctive clauses that express doubt, or.
    A.
    Utrum stultitiā facere ego hunc an malitiā Dicam, scientem an imprudentem, incertus sum. Ter. Phorm. 4, 3, 54:

    ut nescias, utrum res oratione an verba sententiis illustrentur,

    Cic. de Or. 2, 13, 56:

    honestumne factu sit an turpe, dubitant,

    id. Off. 1, 3, 9:

    nescio, gratulerne tibi an timeam,

    id. Fam. 2, 5; Caes. B. G. 7, 5:

    pecuniae an famae minus parceret, haud facile discerneres,

    Sall. C. 25, 3; so id. ib. 52, 10; Suet. Aug. 19; id. Tib. 10; id. Claud. 15:

    cognoscet de doctrinā, utrum ex Deo sit an ego a me ipso loquar,

    Vulg. Joan. 7, 17; ib. Eccl. 2, 19 al.—
    B.
    An sometimes denotes uncertainty by itself, without a verb of doubting (dubito, dubium or incertum est, etc., vet in such cases the editors are divided between an and aut; cf. Mos. and Orell. ad Cic. Rep. 1, 12): verene hoc memoriae proditum est [p. 115] regem istum Numam Pythagorae ipsius discipulum, an certe Pythagoreum fuisse? Cic. Rep. 2, 15, where B. and K. read aut certe: Cn. Octavius est an Cn. Cornelius quidam tuus familiaris, summo genere natus, terrae filius;

    is etc.,

    id. Fam. 7, 9 B. and K.:

    Themistocles quidem, cum ei Simonides an quis alius artem memoriae polliceretur, Oblivionis, inquit, mallem,

    Simonides or some other person, id. Fin. 2, 32, 104; id. Fam. 7, 9, 3; id. Att. 1, 3, 2; 2, 7, 3; v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 32, 104.—
    C.
    It often stands for sive (so esp. in and after the Aug. per.):

    quod sit an non, nihil commovet analogiam,

    whether this be so or not, Varr. L. L. 9, § 105 Müll.; Att. ap. Prisc. p. 677 P.; Ov. R. Am. 797:

    saucius an sanus, numquid tua signa reliqui,

    id. F. 4, 7:

    Illa mihi referet, si nostri mutua curast, An minor, an toto pectore deciderim,

    Tib. 3, 1, 20; Tac. A. 11, 26:

    sive nullam opem praevidebat inermis atque exul, seu taedio ambiguae spei an amore conjugis et liberorum,

    id. ib. 14, 59.—
    D.
    The first disjunctive clause is freq. to be supplied from the gen. idea or an may stand for utrum—necne (cf. supra, I. D.):

    qui scis, an, quae jubeam, sine vi faciat? (vine coactus is to be supplied),

    how knowest thou whether or not he will do it without compulsion? Ter. Eun. 4, 7, 20:

    An dolo malo factum sit, ambigitur,

    Cic. Tull. 23:

    quaesivi an misisset (periplasmata),

    id. Verr. 4, 27:

    Vide an facile fieri tu potueris, cum etc.,

    id. Fragm. B. 13, 2, 1:

    praebete aurem et videte an mentiar,

    Vulg. Job, 6, 28: de L. Bruto fortasse dubitaverim an propter infinitum odium tyranni effrenatius in Aruntem invaserit, I might doubt whether or not, etc., Cic. Tusc. 4, 22, 50; id. Verr. 3, 76:

    Quis scit an adiciant hodiernae crastina summae Tempora di superi?

    Hor. C. 4, 7, 17; Plin. Ep. 6, 21, 3; Quint. 2, 17, 38:

    Sine videamus an veniat Elias,

    Vulg. Matt. 27, 49:

    tria sine dubio rursus spectanda sunt, an sit, quid sit, quale sit,

    Quint. 5, 10, 53:

    dubium an quaesitā morte,

    Tac. A. 1, 5; 6, 50; 4, 74:

    Multitudo an vindicatura Bessum fuerit, incertum est,

    Curt. 7, 5:

    diu Lacedaemonii, an eum summae rei praeponerent, deliberaverunt,

    Just. 6, 2, 4 et saep.—
    E.
    Since in such distrib. sentences expressive of doubt, the opinion of the speaker or the probability usually inclines to the second, i. e. to the clause beginning with an, the expressions haud scio an, nescio an, dubito an (the latter through all pers. and tenses), incline to an affirmative signification, I almost know, I am inclined to think, I almost think, I might say, I might assert that, etc., for perhaps, probably (hence the opinion is incorrect that an, in this situation, stands for an non; for by an non a negation of the objective clause is expressed, e. g. nescio an non beatus sit, I am almost of the opinion that he is not happy, v. infra, and cf. Beier ad Cic. Off. 1, Exc. XI. p. 335 sq.; Cic. uses haud scio an eleven times in his Orations;

    nescio an, four times): atque haud scio an, quae dixit sint vera omnia,

    Ter. And. 3, 2, 45:

    crudele gladiatorum spectaculum et inhumanum non nullis videri solet: et haud scio an ita sit, ut nunc fit,

    Cic. Tusc. 2, 17, 41; id. Fl. 26:

    testem non mediocrem, sed haud scio an gravissimum,

    perhaps, id. Off. 3, 29:

    constantiam dico? nescio an melius patientiam possim dicere,

    id. Lig. 9; id. Fam. 9, 19:

    ingens eo die res, ac nescio an maxima illo bello gesta sit,

    Liv. 23, 16; Quint. 12, 11, 7 al.:

    si per se virtus sine fortunā ponderanda sit, dubito an Thrasybulum primum omuium ponam,

    I am not certain whether I should not prefer Thrasybulus to all others, Nep. Thras. 1 Dähne:

    dicitur acinace stricto Darius dubitāsse an fugae dedecus honestā morte vitaret,

    i. e. was almost resolved upon, Curt. 4, 5, 30:

    ego dubito an id improprium potius appellem,

    Quint. 1, 5, 46; Gell. 1, 3 al.—Hence, a neg. objective clause must contain in this connection the words non, nemo, nullus, nihil, numquam, nusquam, etc.:

    dubitet an turpe non sit,

    he is inclined to believe that it is not bad, Cic. Off. 3, 12, 50:

    haud scio an ne opus quidem sit, nihil umquam deesse amicis,

    id. Am. 14, 51:

    eloquentiā quidem nescio an habuisset parem neminem,

    id. Brut. 33: quod cum omnibus est faciendum tum haud scio an nemini potius quam tibi, to no one perhaps more, id. Off. 3, 2, 6:

    meā sententiā haud scio an nulla beatior esse possit,

    id. Sen. 16; id. Leg. 1, 21:

    non saepe atque haud scio an numquam,

    id. Or. 2, 7 al. —
    F.
    Sometimes the distributive clause beginning with an designates directly the opposite, the more improbable, the negative; in which case nescio an, haud scio an, etc., like the Engl. I know not whether, signify I think that not, I believe that not, etc.; hence, in the object. clause, aliquis, quisquam, ullus, etc., must stand instead of nemo, nullus, etc. (so for the most part only after Cic.): an profecturus sim, nescio, I know not (i. e. I doubt, I am not confident) whether I shall effect any thing, Sen. Ep. 25:

    opus nescio an superabile, magnum certe tractemus,

    id. Q. N. 3, praef. 4; Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 6: haud scio an vivere nobis liceret, I know not whether we, etc., Cic. Har. Resp. 11, 22: doleo enim maximam feminam eripi oculis civitatis, nescio an aliquid simile visuris, for I know not whether they will ever see any thing of this kind, Plin. Ep. 7, 19; Val. Max. 5, 2, 9:

    nescio an ullum tempus jucundius exegerim,

    I do not know whether I have ever passed time more pleasantly, id. 3, 1:

    namque huic uni contigit, quod nescio an ulli,

    Nep. Timol. 1, 1; Sen. Contr. 3 praef.; Quint. 9, 4, 1:

    nostri quoque soloecum, soloecismum nescio an umquam dixerint,

    Gell. 5, 20 al. Cf. upon this word Hand, Turs. I. pp. 296-361, and Beier, Exc. ad Cic. Am. pp. 202-238.
    2.
    an-, v. ambi.
    3.
    - ăn. This word appears in forsan, forsitan, and fortasse an (Att. Trag. Rel. p. 151 Rib.) or fortassan, seeming to enhance the idea of uncertainty and doubt belonging to fors, etc., and is regarded by some as the Greek conditional particle an, and indeed one of these compounds, forsitan, sometimes in the Vulgate, translates an; as, Joan. 4, 10; 5, 46; 8, 19; and in 3, Joan. 9, it still represents the various reading, an.

    Lewis & Short latin dictionary > an

  • 14 uter

    1.
    ūter, tris, m. ( neutr. collat. form of plur. utria, Liv. And. ap. Non. p. 231, 31; gen. plur. utrium, Sall. J. 91, 1) [kindr. with uterus; v. Isid. Orig. 20, 6, 7], a bag or bottle made of an animal's hide, a skin for wine, oil, water, etc., Plaut. Truc. 5, 11:

    unctos salire per utres,

    Verg. G. 2, 384; Curt. 7, 5, 10; Ov. Am. 3, 12, 29; Juv. 15, 20; Plin. 12, 7, 15, § 31; 28, 18, 73, § 240; Scrib. Comp. 84; Just. 1, 8, 13; Dig. 33, 6, 3. —Often inflated and used for crossing streams, Caes. B. C. 1, 48 Herz.; Liv. 21, 27, 5; Front. Strat. 3, 13, 6; Plin. 6, 29, 34, § 176; Amm. 30, 1, 9.— Poet.: crescentem tumidis infla sermonibus utrem, the swelling skin, i. e. the vain man, Hor. S. 2, 5, 98.
    2.
    ŭter, tri, m., v. uterus init.
    3.
    ŭter, ūtra, ūtrum ( gen. utrīus; dat. utri; gen. sing., scanned utrĭus, Hor. Ep. 1, 17, 15; cf. uterque; gen. and dat. fem. utrae, acc. to Charis. p. 132 P.), pron. [for cuter, in form comp. of quis; cf. Engl. who, whe - ther; cf. also Sanscr. katara, uter, and Gr. poteros; Ionic, koteros].
    I.
    Interrogatively.
    A.
    In direct questions.
    1.
    With gen. part.; sed uter vostrorum'st celerior? Plaut. Aul. 2, 4, 42:

    agnūm horum uter est pinguior?

    id. ib. 2, 5, 1:

    uter nostrum popularis est? tune an ego?

    Cic. Rab. Perd. 4, 11:

    uter est insanior horum?

    Hor. S. 2, 3, 102:

    peccat uter nostrum cruce dignius?

    id. ib. 2, 7, 47.—
    2.
    With ex and abl.:

    uter ex his tibi sapiens videtur?

    Sen. Ep. 90, 14.—
    3.
    Neutr. and with apposit.-clause: utrum est melius? virginemne an viduam uxorem ducere? Naev. ap. Non. p. 136, 7 (Com. Rel. v. 53 Rib.):

    utrum igitur mavis? statimne nos vela facere, an... paululum remigare?

    Cic. Tusc. 4, 4, 9; id. Verr. 2, 3, 37, § 84.—With plur. verb:

    uter meruistis culpam?

    Plaut. Men. 5, 2, 29:

    uter eratis, tun' an ille, major?

    id. ib. 5, 9, 60.— Plur., of two parties:

    sed utriscum rem esse mavis?

    Plaut. Truc. 1, 2, 51.—
    B.
    In indirect questions.
    1.
    With gen. part.:

    nostrum uter sit blandior,

    Plaut. Cas. 2, 3, 58:

    harum duarum condicionum utram malis vide,

    Ter. Heaut. 2, 3, 85: is vestrorum uter sit, cui signum datum est, Cette, Pac. ap. Non. p. 85, 4 (Trag. Rel. v. 62 Rib.):

    quod utri nostrum sanctius sit, jam pridem sentis Liv 40, 9, 7: utrius horum Verba probes et facta, doce,

    Hor. Ep. 1, 17, 15.—
    2.
    With ex and abl.: de praemiis quaeritur: ex duobus, uter dignior;

    ex pluribus, quis dignissimus,

    Quint. 7, 4, 21.—
    3.
    With de and abl. (very rare):

    utrum de his potius, dubitasset aliquis, quin alterum, nemo,

    Cic. Brut. 50, 189.
    4.
    Absol.: omnibus cura viris uter esset induperator, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 86 Vahl.):

    et tamen utrum malis scio,

    Ter. Hec. 3, 5, 15:

    utro frui malis, optio sit tua,

    Cic. Fat. 2, 3:

    sortirenturve, uter comitiis ejus anni praeesset,

    Liv. 35, 20, 3:

    non tantum utrum melius, sed quid sit optimum quaeritur,

    Quint. 3, 8, 33:

    dijudicari, uter populus alteri pariturus esset,

    Vell. 2, 90, 3:

    elige, utrum facias,

    Ov. M. 9, 548:

    ignorante rege uter Orestes esset,

    Cic. Lael. 7, 24:

    considerando, utra lex ad majores res pertineat,

    id. Inv. 2, 49, 145:

    dubitare visus est Sulpicius et Cotta, utrius oratio propius ad veritatem videretur accedere,

    id. de Or. 1, 62, 262:

    ita ut oculis, in utram partem fluit (flumen), judicari non possit,

    Caes. B. G. 1, 12:

    certamen consulibus inciderat, uter dedicaret aedem,

    Liv. 2, 27, 5:

    videamus uter plus scribere possit,

    Hor. S. 1, 4, 16.— Plur., of two parties or sets:

    sed utros ejus habueris libros—duo enim sunt corpora—an utrosque, nescio,

    Cic. Q. Fr. 2, 11, 4:

    quaestio sequitur ex ipsis (testibus), utri meliores viri,

    Quint. 5, 7, 34:

    nec promptum est dicere, utros peccare validius putem,

    id. 10, 3, 12.— Neutr. with apposit. - clause:

    cogitare, utrum esset Agrigentinis utilius, suisne servire anne populo Romano obtemperare,

    Cic. Verr. 2, 4, 33, § 73:

    videte utrum sit aequius, hominem dedi inimicissimis nationibus an reddi amicis,

    id. Font. 18, 41 (14, 31).—
    5.
    Repeated, which of two... the other:

    ut nihil jam aliud quaerere debeatis, nisi uter utri insidias fecerit,

    Cic. Mil. 9, 23:

    ut... neque dijudicari posset, uter utri virtute anteferendus videretur,

    Caes. B. G. 5, 44:

    scire de filiis tuis, uter ab utro petitus fraude et insidiis esset,

    Liv. 40, 55, 3:

    ambigitur uter utro sit prior,

    Hor. Ep. 2, 1, 55:

    si non intellegitur, uter ab utro eversus sit,

    Dig. 9, 2, 45.—
    6.
    Strengthened by ne:

    uterne Ad casus dubios fidet sibi certius, hic qui Pluribus assuerit mentem, etc., An qui contentus parvo?

    Hor. S. 2, 2, 107.—
    II.
    Transf.
    A.
    Indef. rel., whichsoever of two, the one which:

    utram harum vis condicionem accipe,

    Plaut. Cas. 2, 4, 13:

    convenit, victi utri sint in eo proelio... focos, seque uti dederent,

    id. Am. 1, 1, 71:

    horum utro uti nolumus, altero est utendum,

    Cic. Sest. 42, 92:

    utrum enim horum dixeris, in eo culpa et crimen haerebit,

    id. Verr. 2, 3, 45, § 106:

    quotiens ille tibi optionem facturus sit, ut eligas utrum velis, factum esse necne... utrum dixeris, id contra te futurum,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    utrum igitur eorum accidisset, verum oraculum fuisset,

    id. Div. 2, 56, 116:

    uter enim... penetrarit et uter... accesserit, is vincat necesse est,

    id. Part. Or. 36, 123:

    utrum placet, sumite... daret, utrum vellet subclamatum est,

    Liv. 21, 18, 13:

    utri eorum dedicatio jussu populi data esset, eum praeesse annonae,

    id. 2, 27, 5:

    utrius partis melior fortuna belli esset, ad ejus societatem inclinaturos,

    id. 31, 32, 5:

    uter aedilis fueritve Vestrum praetor, is sacer esto,

    Hor. S. 2, 3, 180; 2, 5, 28:

    utro exercitu mallet ex duobus, quos, etc.,

    Liv. 36, 1, 9:

    ut ipse optet, ex duobus ab lege constitutis suppliciis utrum velit pendere,

    Sen. Contr. 7, 23, 6.—
    B.
    Indef., either of the two, one or the other, one of two: uti tu ad Laelium Luciumve consulem sive quem ad uter eorum jusserit proferes, Vet. Form. ap. Gell. 16, 4, 2:

    omnium controversiarum, quae essent inter aratorem et decumanum, si uter velit, edicit se recuperatores daturum,

    Cic. Verr. 2, 3, 14, § 35: quid? si una tabula sit, duo naufragi aeque sapientes;

    sibine uter rapiat, an alter cedat alteri?

    id. Off. 2, 23, 90:

    si cum utro eorum actum est, cum altero agi non potest,

    Dig. 9, 2, 45, § 3. —
    * C.
    Whichsoever of more than two:

    quorum utrum ei acciderit,

    Vitr. 7 praef. — Hence, adv.: ū̆trō, to which of two places, to which side or part:

    nescit utro potius ruat et ruere ardet utroque,

    Ov. M. 5, 166; Plin. 18, 19, 49, § 179; v. also utrum.

    Lewis & Short latin dictionary > uter

  • 15 utique

    1.
    ŭtĭ-quĕ, and that, v. ut (uti) and que.
    2.
    ŭtĭ-quĕ, adv. [ut, I., and therefore, prop., in whatever way, be it as it may; hence], a restrictive particle of confirmation, in any case, at any rate, certainly, surely, assuredly, by all means, particularly, especially, at least, without fail, undoubtedly, etc., = certe, saltem (good prose;

    in Cic. for the most part only in epistolary style): velim, Varronis et Lollii mittas laudationem, Lollii utique,

    Cic. Att. 13, 48, 2:

    illud vero utique scire cupio,

    id. ib. 13, 13, 1;

    5, 9, 2: nam et Piliae satisfaciendum est et utique Atticae,

    id. ib. 12, 8 fin.:

    Pythagoras et Plato, quo in somnis certiora videamus, praeparatos quodam cultu atque victu proficisci ad dormiendum jubent: faba quidem Pythagorei utique abstinere,

    id. Div. 2, 58, 119:

    quo die venies, utique cum tuis apud me sis,

    id. Att. 4, 4, 2; 5, 1, 2:

    hoc tibi mando... ut pugnes, ne intercaletur: annum quidem utique teneto,

    id. ib. 5, 9, 2:

    haec ad nostram consuetudinem sunt levia... at in Graeciā, utique olim, magnae laudi erant,

    Nep. Epam. 2, 3; Varr. R. R. 2, 4, 3: saevire inde utique consulum [p. 1947] alter patresque, Liv. 2, 27, 7:

    ne ipsi quidem inviolati erant, utique postremis mensibus,

    id. 3, 65, 8; 23, 48, 5:

    nomen, de quo ambigitur, utique in aliā re certum est,

    Quint. 7, 3, 10; Sen. Ep. 102, 17; Cels. 5, 26, 22; Col. 1, 4, 8: sciendum est, non omnes hac severitate tractari debere, sed utique humiliores, only, merely, = duntaxat, Dig. 26, 10, 3 fin.
    (β).
    With negatives (freq. only in post-Aug. writers, esp. in Quint.;

    perh. not in Cic.): concurrunt ad eum legati, monentes, ne utique experiri vellet imperium,

    by no means, Liv. 2, 59, 4:

    ut iterum periremus... nec ad perniciem nostram Carthaginensi utique aut duce aut exercitu opus esse,

    not even, id. 28, 39, 8 Weissenb. ad loc.; 8, 10, 11;

    9, 16, 16: utique numquam,

    id. 9, 19, 15:

    sapienti propositum est in vitā agendā, non utique, quod tentat, efficere, sed omnino recte facere: gubernatori propositum est, utique navem in portum perducere,

    Sen. Ep. 85, 27:

    haec ut honestior causa, ita non utique prior est,

    Quint. 3, 2, 2:

    non utique accedit parti, quod universum est,

    id. 12, 2, 18:

    ut cogitatio non utique melior sit ea, sed tutior,

    id. 10, 7, 19 et saep.:

    nec ignoro igitur quos transeo, nec utique damno, etc.,

    id. 10, 1, 57:

    neque utique cor ejus vulneratum esse, qui perit,

    id. 6, 9, 7; Varr. R. R. 1, 4, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > utique

  • 16 Zweifel

    Zweifel, dubitatio (das Zweifeln, häufig mit folg. quin, ne, num, quidnam etc.). – scrupulus (Stein des Anstoßes, die Sache, die mich wegen ihrer Ungewißheit beunruhigt). – difficultas (die Schwierigkeit, einer Sache auf den Grund zu kommen). – Gew. durch das subst. Neutrum dubium in den Kasus obliqui mit Präposit. – ohne Z., sine dubio. haud dubie. certe (zuverlässig, unfehlbar, gewiß, z.B. * haec lectio sine dubio od. haud dubie vera est: u. si deus scit, certe illud eveniet), sine ulla dubitatione (ohne alles Bedenken, ohne allen Anstand, z.B. *haec lectio sine ulla dubitatione praeferenda est); auch durch non dubito, quin (z.B. ohne Zweifel haben dir alle geschrieben, *non dubito, quin ad te omnes scripserint). – in Z. stehen, v. Pers., s. zweifeln: in Z. stehen, einem Z. unterliegen, unterworfen sein, s. »zweifelhaft sein« unter »zweifelhaft no. II«: ich habe keinen Z., daß etc., non od. nihil dubito, quin etc.: man ist im Z., dubitatur; ambigitur: ich bin im Z. (zweifelhaft), ob etc., s. zweifelhast [2857] no. I: es ist kein Z., es unterliegt keinem Z., es ist keinem Z. unterworfen, es leidet keinen Z., es ist außer Z., daß etc., s. »es ist nicht zweifelhaft, daß etc.« unter »zweifelhaft no. II«: etwas in Z. ziehen, s. bezweifeln: es in Z. ziehen, daß etc., negare nt. folg. Akk. u. Infin.: außer Z. setzen, haud dubium relinquere alqd od. mit folg. Akk. u. Infin.; in Z. lassen, s. zweifelhaft (lassen): keinen Z. übrig lassen, nihil dubii relinquere (z.B. von einem Beweis): es steigt ein Z. in mir auf, dubitatio mihi movetur od. affertur; scrupulus mihi inicitur: jmdm. einen Z. benehmen, heben, dubitationem alci eximere od. expellere od. tollere; scrupulum alci eximere; scrupulum alci od. ex alcis animo evellere: allen Z. heben, omnem dubitationem tollere: allen Z. aufgeben, fahren lassen. dubitare desinere: jmdm. nicht den mindesten Z. lassen, omnem dubitationem alci tollere: noch ein Z. bleibt mir, unus mihi restat scrupulus.

    deutsch-lateinisches > Zweifel

  • 17 unbezweifelt

    unbezweifelt, non dubius. – certus (sicher, gewiß). – unb. sein, nihil dubitationis od. nullam dubitationem habere: seine Treue ist unb., nihil dubitatur de fide eius: die Sache ist unb., de facto haud ambigitur. Adv. sine ulla dubitatione.

    deutsch-lateinisches > unbezweifelt

  • 18 uter

        uter utra, utrum, gen. utrīus (rarely utrius, H.), dat. utrī, pron.    [for * quoter or * cuter; CA-].    I. Interrogative, which of two, which, whether: uter nostrum popularis est? tune an ego?: uter est insanior horum, H.: utra igitur causa popularis debet videri?: ab utro (insidiae) factae sint, incertum est: quod utri nostrum sanctius sit, iam pridem sentis, L.: utrius horum Verba probes et facta, doce, H.: Elige, utrum facias, O.: ita ut oculis, in utram partem fluat (flumen), iudicari non possit, Cs.—Plur., of two collections or sets: sed utros eius habueris libros—duo enim sunt corpora—an utrosque, nescio: utrum de his potius, dubitasset aliquis, quin alterum, nemo.—Repeated, which of two... the other: ut nihil iam aliud quaerere debeatis, nisi uter utri insidias fecerit: scire de filiis tuis, uter ab utro petitus fraude et insidiis esset, L.: Ambigitur uter utro sit prior, H.—Strengthened by ne: uterne Ad casūs dubios fidet sibi certius, hic qui... An qui, etc., H.—    II. Indefinite, whichsoever of the two, whichever one, the one which: herum utro uti nolumus, altero est utendum, i. e. if either of these does not suit us, we must appeal to the other: utrum enim horum dixeris, in eo culpa et crimen haerebit: utri eorum dedicatio iussu populi data esset, eum praeesse annonae, L.: uter aedilis fueritve Vestrum praetor, is sacer esto, H.— Either of the two, one or the other, one: omnium controversiarum, quae essent inter aratorem et decumanum, si uter velit, edicit se recuperatores daturum.
    * * *
    I
    utra, utrum ADJ
    (w/que) each/either (of two); both (separately); each side (pl.), each set
    II
    utra, utrum ADJ
    which (of two), whichever, no matter which; one, either, one or other
    III

    Latin-English dictionary > uter

См. также в других словарях:

  • Ecce panis angelorum — Lauda Sion Le Lauda Sion est une séquence latine composée par saint Thomas d Aquin pour la messe de la Fête Dieu. C est un chef d oeuvre de la poésie dogmatique, qui illustre de manière parlante le dogme de la transsubstantiation. Métrique et… …   Wikipédia en Français

  • Lauda Sion — Le Lauda Sion est une séquence latine composée par saint Thomas d Aquin pour la messe de la Fête Dieu. C est un chef d œuvre de la poésie dogmatique, qui illustre de manière « parlante » le dogme de la transsubstantiation. Métrique et… …   Wikipédia en Français

  • Lauda Sion Salvatorem — Lauda Sion Le Lauda Sion est une séquence latine composée par saint Thomas d Aquin pour la messe de la Fête Dieu. C est un chef d oeuvre de la poésie dogmatique, qui illustre de manière parlante le dogme de la transsubstantiation. Métrique et… …   Wikipédia en Français

  • Office du Saint-Sacrement — Thomas d Aquin le poète de l Eucharistie Saint Thomas d Aquin, docteur de l Eglise, théologien et philosophe du XIIIe siècle a écrit, outre ses ouvrages savants, un Office du Saint Sacrement que l Église catholique a inclus dans sa liturgie. Ses… …   Wikipédia en Français

  • Pange ligua — Office du Saint Sacrement Thomas d Aquin le poète de l Eucharistie Saint Thomas d Aquin, docteur de l Eglise, théologien et philosophe du XIIIe siècle a écrit, outre ses ouvrages savants, un Office du Saint Sacrement que l …   Wikipédia en Français

  • Pange lingua — Office du Saint Sacrement Thomas d Aquin le poète de l Eucharistie Saint Thomas d Aquin, docteur de l Eglise, théologien et philosophe du XIIIe siècle a écrit, outre ses ouvrages savants, un Office du Saint Sacrement que l …   Wikipédia en Français

  • Textes liturgiques de Thomas d'Aquin — Office du Saint Sacrement Thomas d Aquin le poète de l Eucharistie Saint Thomas d Aquin, docteur de l Eglise, théologien et philosophe du XIIIe siècle a écrit, outre ses ouvrages savants, un Office du Saint Sacrement que l …   Wikipédia en Français

  • Lauda Sion — (lat. Lobe Zion [den Erlöser]) ist die Sequenz des Fronleichnamfestes. Sie wurde ungefähr 1264 von Thomas von Aquin verfasst, als dieses Fest eingeführt wurde. Der Text stellt die auf dem Vierten Laterankonzil festgeschriebene katholische… …   Deutsch Wikipedia

  • Legio XV Primigenia — Sestercio emitido en Roma en 37 38 con el retrato y titulatura imperial de Calígula, creador de la Legio XV Primigenia Activa Desde 39 hasta 70 …   Wikipedia Español

  • POENITENTES — memorati Augustino, Ep. 108. Quod autem dicitur Petrum egisse paenitentiam, cavendum est, ne ita putetur egisse, quomodo agunt in Ecclesia, qui proprie Paenitentes vocantur, alibique sunt quibus ob crimina publica imponebatur Paenitentia publica …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LUNULAE — in calceis Senatorum, apud Rom. Unde Iuv. Sat. 7. l. 3. v. 191. Nobilis et generosus Appositam nigrae Lunam subtexit alutae. Hinc Lunata pellis, Mart. l. 1. Epigr. 50. v. 3. cuius Epigraphe ad Lucanum de Hisp. locis, Lunata lingula eidem, l. 2.… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»